Argitalpenak

Europako erregioen Berrikuntza Panelaren arabera Euskal Herria “berrikuntza indartsua” deritzon mailan dago. Neurgailu honen arabera posizio sendoa du elkarlanean dabiltzan enpresa txiki-ertain berritzaileetan, bai eta ezagutzan intentsiboak diren jardueretako enplegu bolumenean. I+Gri ez dagokion berrikuntzan, formazio iraunkorrean edo berrikuntza-gastuan, ordea, badago zer hobetu.

XX. mendean zehar basoen hedapena larre eta nekazal lurren kaltetan izan da. Euskal paisaiaren eraldaketa hau nabarmenagoa izan da isurialde kantauriarrean. Hain zuzen ere, isurialde horretan dago ekosistemarekiko integritate gutxiko baso lurren presentzia handiena.

Osasun larrialdiak gazteen emantzipazio joera apaldu du Hego Euskal Herrian, Europako emantzipazio-mailatik are gehiago urrunduz. Ipar Euskal Herriaren kasuan 20 eta 34 urte artekoen hiru laurdenak gurasoen etxetik kanpo bizi dira.

Osasun larrialdiak etxebizitzen salerosketak gutxitu du Hego Euskal Herrian; ez, ordea, Ipar Euskal Herrian. Etxebizitzen salneurria garestitzen ari da Euskal Herrian, biziki Ipar Euskal Herrian. Miarritzek, Donostiak, Baionak, Angeluk eta Getxok dute alokairu zein salerosketarako Euskal Herriko etxebizitzarik garestiena.

Puntako teknologiako enplegu sorrerak berebiziko garrantzia hartu du merkatu global berrian balio erantsi handiko ekoizpena bertakotzeko estrategian. Euskal Herria bide horretan urratsak ematen ari da baina Europar Batasunaren batez bestekoaren azpitik jarraitzen du. Ezagutzan intentsiboak diren jardueretan, ordea, azpimarratzekoa da bere posizioa hobetu izana.

Herritarren bizileku aldaketa beste lurraldeetan baino nabarmenagoa izan zen Lapurdin, Nafarroa Beherean eta Nafarroa Garaian, azken bost urteotako errolda datuen arabera. Barne migrazioen helmuga nagusiak izan ziren Iruñerria, Plentzia-Mungia eta Gorbeialdea. Atzerrian jaiotako herritarren migrazio fluxuek, aldiz, Bidasoa Beherea, Nafarroako Erribera eta Goi Erribera, Iruñerria, Gasteiz eta Donostialdea izan zuten helmuga, nagusiki.

INEk 2021eko lehen hiruhilekoari dagozkion langabeziaren datuak argitaratu berri ditu. Horien arabera, Euskal Herriko langabezia tasa %10,68koa da, aurreko hiruhilekoan 0,66 baino handiagoa.

Euskal ekonomiak nortasun industrial handia du baina aspaldian ahultzen ari den ezaugarria da. 2009 urtean bezala, osasun larrialdiaren testuinguru ekonomikoak indar handiagoz kaltetu ditu industria jarduerak gainontzekoak baino.

Euskal Herriak 2020 urtean munduko herrialdeen hiru laurdenekin izan zuen hartu-eman komertziala. Harreman horietan, hamarretik zazpik merkataritza saldo positiboa izan zuen. Nolanahi ere, Txinako inportazioak gero eta ugariagoak dira euskal lurraldean eta herrialde horrekiko merkataritza saldo negatiboaren igoerak agerian uzten du munduko produkzioa eraldaketa prozesuan dela.

2015 urteaz geroztik, hazkunde ekonomikoak hauspotuta, Ikerketa eta Garapenera (I+G) bideratutako gastua gorabidean da. Hala, I+Gra bideratutako gastuek Euskal Herriko BPGaren %1,88 osatu zuten (2019). Txekia edo Erresuma Batuaren pareko gastua da hori, baina puntako lurraldeetatik gero eta urrunago dago Euskal Herria.